Otizmi anlamak: Tanı, farkındalık ve desteğe giden yol

Kan testi, beyin taraması veya fiziksel testlerde tespit edilemeyen Otizm Spektrum bozukluğu iletişim, sosyal etkileşim ve davranışlarda sorunlara neden olan beyin gelişimi ile ilgili bir durumdur.

Fotoğraf: CC0 Public Domain   Asopress - Otizm spektrum bozukluğu olan bir kişiye tanı koymak zor olabilir. Bu, hiçbir kan testi, beyin taraması veya objektif testin kesin olarak belirleyemediği tıbbi bir durumdur. Ve her bireyin kendine özgü semptom örüntüsü nedeniyle, ciddiyetini belirlemek zor olabilmektedir. Bununla birlikte, insanlar otizmi tanıdıkça, teşhisi tartışmaya ve tedavi aramaya, otizm de dahil olmak üzere nörodejeneratif durumlar hakkında bilgi edinme konusunda daha istekli hale gelmekte.   OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU NEDİR? Otizm spektrum bozukluğu, bir kişinin başkalarını nasıl algıladığını ve sosyalleştiğini etkileyen, sosyal etkileşim ve iletişimde sorunlara neden olan beyin gelişimi ile ilgili bir durumdur. Otizm, Asperger sendromu, çocukluk çağı dezintegratif bozukluğu ve yaygın gelişimsel bozukluğun belirtilmemiş bir formu olmak üzere daha önce ayrı olarak kabul edilen durumları içerir. Otizm çocukları ve yetişkinleri üç alanda etkiler: iletişim, sosyal etkileşim ve davranışlar. Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar duygularını tanımakta zorlanabilir ve onları daha yoğun hissedebilirler. Öfkelerini ve hayal kırıklıklarını düzenlemek zor olabilir ve bu durum yoğun duygu patlamalarına neden olabilir. Otizmli çocuklarda anksiyete ve depresyon oranları da daha yüksektir. Otizm spektrum bozukluğu olan her çocuğun kendine özgü bir davranış biçimi ve şiddet düzeyi olması muhtemeldir. Bir sağlık uzmanı genellikle durumun ciddiyetini kişinin bozukluk düzeyine ve bunların işlev görme becerilerini nasıl etkilediğine bağlı olarak tanımlayacaktır. Otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuk veya yetişkin, aşağıdaki belirtilerden herhangi biri de dahil olmak üzere sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde sorunlar yaşayabilir: Bir konuşma başlatamaz, devam ettiremez veya sadece istekte bulunmak için başlatabilir. Basit soruları veya talimatları anlamıyor gibi görünür. Duygularını ifade etmez ve başkalarının duygularının farkında değilmiş gibi görünür. Konuşmaz veya konuşması gecikir. İsmine yanıt vermez veya bazen sizi duymuyor gibi görünür. Diğer insanların jest ve mimiklerini veya ses tonunu yorumlamak gibi sözel olmayan ipuçlarını tanımakta zorluk çeker. Göz teması zayıftır ve yüz ifadesi yoktur. Pasif, agresif veya yıkıcı davranarak sosyal etkileşime uygunsuz bir şekilde yaklaşır. Yalnız oynamayı tercih eder. Kelimeleri veya cümleleri kelimesi kelimesine tekrarlar ancak bunları nasıl kullanacağını anlamaz.   OTİZM DAVRANIŞLARININ FARKINDALIĞI Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, 2023 yılında yapılan en son araştırma, her 36 çocuktan birine otizm teşhisi konulduğunu göstermektedir. İki yıl önce bu oran 44 çocuktan biriydi. Ergenlik döneminde çocuklar kendilerine konulan teşhisin daha fazla farkına varma eğilimindedir. Çocuklar akranlarından farklılıklarını ve uyum sağlama çabalarını fark ederler. Belirli etkinliklere katılmaya davet edilmediklerini veya akranlarının çoğu gibi kabul görmediklerini fark edebilirler. Sosyal etkileşimler ortaokul ve lise çağındaki gençler için daha önemli hale gelir ve bu da otizm spektrumundaki biri için stres yaratabilir. Ebeveynler, çocuklarının davranışlarının, iletişiminin ve sosyal etkileşimlerinin akran gruplarından farklı olduğunu gördüklerinde semptomları erkenden fark edebilirler. Ebeveynler için çocuklarının diğer çocuklardan farklı olduğunu kabul etmek zor olabilir. Bu gelişimsel durumun bilinen bir nedeni olmamasına rağmen ebeveynler kendilerini suçlu ve sorumlu hissedebilirler.   OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU İLE YAŞAMAK Otizm spektrum bozukluğu ile yaşayan insanların sayısı arttıkça, otizm spektrum bozukluğunu anlamaya yardımcı olabilecek fırsatları araştırmak kritik önem taşımaktadır. Çocuğun güçlü ve dezavantajlı yönleri nelerdir? Bu bilgi otizmli bir çocuğun becerilerini güçlendirmek için nasıl kullanılabilir? Bu soruların yanıtlanması, çocuğa uygun becerileri öğretmek için özel müdahalelerin belirlenmesine yardımcı olabilir. Örneğin, bir çocuk duygularını kontrol etmekte zorlanıyorsa, duyguları ve davranışları üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmalarına yardımcı olmak için bu sorun tedavi yoluyla ele alınabilir. Fakat Otizm spektrum bozukluğu için kesin bir tedavi yoktur ve herkese uyan tek bir tedavi yöntemi de yoktur. Tedavinin amacı, otizm spektrum bozukluğu semptomlarını azaltarak ve gelişimini ve öğrenmesini destekleyerek çocuğunuzun fonksiyonel yeteneğini en üst düzeye çıkarmaktır. Okul öncesi yıllarda erken müdahale çok önemlidir.   Tedavi seçenekleri şunları içerebilir: Davranış ve iletişim terapileri Eğitim terapileri Aile terapileri İlaçlar   Otizmli bir çocuğunuz veya yakınınız olduğunda, anksiyete veya depresyon geçirme olasılığınız artar. Otizm spektrum bozukluğu tanısı konmuş birinin ebeveynlerinin, arkadaşlarının veya sınıf arkadaşlarının yapabileceği en kritik şeylerden biri, onların güçlü yönlerini tanırken kendinizi bu konuda eğitmektir.   Asopress - medicalxpress