İran’da müzisyen Tomaç Salihi’ye idam cezasının verilmesi yeni bir isyan dalgasını tetikleyebilir

Rap sanatçısı Tomaç Salihi’ye idam cezasının verildiğinin açıklanmasından sonra İran genelinde Salihi’ye destek mesajları yağarken, karar halk arasında öfkeye yol açtı

Fotoğraf:     Asopress - Protestocu rap sanatçısı Tomaç Salihi'ye verilen idam cezası, onu taleplerinin güçlü bir sesi olarak gören hayranları ve yurttaşlar arasında bir keder ve öfke dalgasına yol açarak yeni bir isyan dalgasını tetikleyebilir. Avukatı Emir Reyisiyan, kararın “bariz yasal çelişkiler” ve “tuhaflıklarla” dolu olduğunu söyledi. Kararı veren İsfahan Devrim Mahkemesi, ülkenin en yüksek yargı merciinin bir önceki kararını hiçe saydı. Yüksek Mahkeme Salihi'ye yönelik “yeryüzünde bozgunculuk” suçlamalarını reddetmişti. Ancak İsfahan mahkemesi, üst mahkemenin tutumunu sadece “yol gösterici” olarak değerlendirdi ve alt mahkemelerin “bağımsızlığını” savundu. Üst mahkemenin kararına rağmen İsfahan Devrim Mmahkemesi, genç kuşak arasında popüler olan şarkıcıyı idam cezasına çarptırdı. Salihi'nin ölüm cezasına verilen tepkiler öfke, üzüntü ve sarsılmaz bir kararlılığın karışımı oldu. Sivil aktivistler, sosyal medya kullanıcıları ve yurttaşlar verilen karara karşı olduklarını dile getirdiler. Karara itirazlar devam ederken Salihi'yi halk arasında oluşan destek dalgası yükseliyor. ABD'nin İran Özel Temsilcisi X'te yaptığı açıklamada cezayı kınadı: “Tomaç Salihi'nin idam cezasını ve Kürt-İranlı rapçi Saman Yasin'in beş yıl hapis cezasına çarptırılmasını şiddetle kınıyoruz. Derhal serbest bırakılmaları çağrısında bulunuyoruz. Bunlar, rejimin kendi vatandaşlarını acımasızca istismar etmesinin, insan haklarını hiçe saymasının ve İran halkının aradığı demokratik değişimden korkmasının son örnekleridir.” İran'daki aktivist ve insan hakları savunucularının önde gelen isimleri de devrim mahkemesinin verdiği cezaya karşı çıktı. Kendisi de hapis cezasına çarptırılan protest şarkıcı Mehdi Yerrahi, kararı bir komedi olarak niteleyerek kınadı ve Salihi'nin koşulsuz olarak serbest bırakılmasını talep etti. Daha önce yaptıkları etkinlikler nedeniyle hapis cezasına çarptırılan insan hakları aktivistleri Atena Daemi ve Hossein Ronaghi de hükümetin tutumunu insanların hak ve özgürlüklerine yönelik bir saldırı olarak değerlendirdi. Daemi, “Tomaç Salihi hakkında idam kararı vermek halka savaş ilan etmektir” dedi. Ronaghi, “Tomaç Salihi'ye böylesine ağır bir ceza verildiğinin açıklanması, hükümetin yapısında bir bozulmaya işaret ediyor” dedi. “Eğer Tomaç asılsız gerekçelerle ve hükümetin kendi yasalarıyla çelişen bir süreçle böylesine ağır bir ceza alacaksa, bu infaz hepimizi töhmet altında bırakır” diye ekledi. Evin cezaevinde tutuklu bulunan insan hakları savunucusu ve avukat Amirsalar Davudi de bir mektupla idam kararını kınadı. Davudi, Yüksek Mahkeme yargıçlarını “istifa etmeye” çağırdı. Ayrıca İran yargısı içinde alt organların Yüksek Mahkeme'nin kararlarına aykırı kararları uygulamakta ısrar etmesindeki endişe verici eğilimin de altını çizdi. Salihi'nin İsfahan ve Tahran'daki destekçileri özgürlüğü için mücadele etme kararlılıklarını sürdürürken, onun ötekileştirilenlerin sesi olmaya olan bağlılığını hatırlatıp, direniş mirasını her ne şekilde olursa olsun sürdürme kararlılığını açıkladılar. İran’da pek çok kişi, özellikle de kadınlar Salih’inin müziğinde kendileri için bir teselli ve güç kaynağı bulduğunu söylüyor. Yaklaşan idamının kara bulutlarına rağmen, destekçileri umutlarını kaybetmemekte ve içinde bulunduğu durumu İran'da adalet ve özgürlük için verilen daha geniş bir mücadelenin simgesi olarak görmektedir.   Çarşamba günü, Salih’inin avukatlarından Emir Reyisiyan, Şark Gazetesi’ne verdiği demeçte İsfahan Devrim Mahkemesi 1. Şubesi tarafından sanatçıya verilen ölüm cezasını doğruladı. Salihi ilk olarak Ekim 2022'de, aynı yıl ülke çapında patlak veren Jin, Jiyan, azadi (Kadın, Yaşam, Özgürlük) protestolarına destek verdikten sonra tutuklanmıştı. Daha fazla özgürlük ve kadın hakları talep eden protestoları destekleyen şarkılar yayınladı. Ayrıca sosyal medya hesabından gösteriler sırasında çekilmiş fotoğraf ve videolarını yayınladı.   Asopress - iranwire