Güneş sistemimizin muhtemel yok edicisi “beyaz cüceler” üzerine yapılan çalışma dünyanın geleceğine ışık tutuyor

Bilim insanları, 17 yıldır yürüttükleri araştırmalarda “gezegen katili” olarak da bilinen “beyaz cüceler” hakkında çarpıcı bilgilere ulaştı.

Fotoğraf: J. da Silva   Asopress - Warwick ve diğer üniversitelerden bilim insanları, beyaz cücelerin (tüm yakıtlarını tüketmiş olan yıldızların son hali) bizim güneş sistemimiz gibi gezegen sistemleri üzerindeki etkilerini incelediler. Araştırmaların ulaştığı bulgulara göre beyaz cücelerin kendi yakıtlarının tamamını yok eden devasa çekim gücü, daha küçük gezegenleri parçalıyor Bu durum dünyanın sonuna işaret ediyor ama tam olarak bildiğimiz gibi değil. Asteroitler, uydular ve gezegenler bir beyaz cüceye yaklaştıklarında, cücenin devasa kütleçekimi onları gittikçe daha küçük parçalara ayırır ve bu parçalar çarpışmaya devam ederek sonunda toza dönüşür. Araştırmacılar, Dünya'nın beyaz cüce haline gelmeden önce muhtemelen ev sahibi yıldızımız Güneş tarafından yutulacağını söylüyor. Mars ve Jüpiter arasındaki asteroitler ve Jüpiter'in uyduları da dahil olmak üzere güneş sistemimizin geri kalanı, nihayetinde beyaz yıldız formunda Güneş tarafından parçalanabilir. Çalışmayı yürüten Tayland'daki Naresuan Üniversitesi'nden Dr. Amornrat Aungwerojwit şunları söyledi: "Önceki araştırmalar asteroitlerin, uyduların ve gezegenlerin beyaz cücelere yaklaştıklarında, bunların devasa kütleçekiminin bu küçük gezegenleri giderek daha küçük parçalara ayırdığını göstermişti." Bu parçalar arasındaki çarpışmalar sonunda onları toz haline getiriyor ve bu tozlar da beyaz cücenin içine düşerek araştırmacıların orijinal gezegensel cisimlerin ne tür bir malzemeden yapıldığını belirlemelerini sağlıyor. Warwick Üniversitesi Fizik Bölümü'nden Prof Boris Gaensicke şunları söyledi: "Bir beyaz bir cücenin etrafında dönen asteroitlerin, uyduların ve hatta gezegenlerin enkazını tespit edebilmemiz oldukça şaşırtıcı, bizim çalışmamız ise bu sistemlerin davranışlarının birkaç yıl içinde hızla değişebileceğini gösteriyor. "Çalışmalarımızda doğru yolda olduğumuzu düşünsek de, bu sistemlerin kaderi hayal edebileceğimizden çok daha karmaşık." Bilim insanları yeni araştırma için 17 yıl boyunca yıldızların parlaklığındaki değişimleri inceleyerek bu cisimlerin nasıl bozulduğuna ışık tuttular. Hepsi birbirinden çok farklı davranan üç farklı beyaz cüceye odaklandılar. İncelenen ilk beyaz cüce - ZTF J0328-1219 olarak biliniyor son birkaç yıldır istikrarlı ve "uslu" görünüyordu, ancak bilim insanları 2010 yılı civarında büyük bir felaket yaşandığına dair kanıtlar buldular. Başka bir yıldızın - ZTF J0923+4236 olarak biliniyor. Her iki ayda bir düzensiz olarak sönükleştiği ve bu sönükleşme durumları sırasında, tekrar parlamadan önce düzensiz değişkenlik gösterdiği görüldü. Analiz edilen üçüncü beyaz cüce olan WD 1145+017'nin 2015 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından teorik tahminlere yakın davrandığı, geçişlerin sayı, şekil ve derinliklerinde büyük farklılıklar olduğu gözlemlendi. Şaşırtıcı bir şekilde bu son çalışmada geçişler artık tamamen ortadan kalkmış olduğu tespit edildi. Gaensicke, " Sistem, feci çarpışmaların ürettiği toz dağıldıkça, çok yavaş bir şekilde daha parlak hale geliyor" dedi. "Bu geçişlerin öngörülemeyen doğası gökbilimcileri çıldırtabilir. Bir dakika oradalar, bir dakika sonra yoklar. Bu da içinde bulundukları kaotik duruma işaret ediyor." Gaensicke, kendi güneş sistemimizin kaderi sorulduğunda şunları söyledi: "Üzücü haber şu ki, Dünya bir beyaz cüce haline gelmeden önce muhtemelen genişleyen bir güneş tarafından yutulacak. Güneş sisteminin geri kalanı için, Mars ve Jüpiter arasında bulunan bazı asteroitler ve belki de Jüpiter'in bazı uyduları yer değiştirebilir ve incelemekte olduğumuz parçalanma sürecinden geçmek için nihai beyaz cüceye yeterince yaklaşabilir."   Asopress – The Guardian