Çemê Sînaniyê klamı kadın dengbejin nefesinde yeniden hayat buldu

Kosroff Malool Çemê Sînaniyê eserini seslendiren Neslihan Ediş'in sesi dinleyenleri kendisini hayran bıraktı.

Fotoğraf:  Jinnews Asopress - Hakkari'nin Çukurca ilçesine bağlı Çığlı (Aşûtê) köyünde dünyaya gelen ve çocukluğundan beri dengbêjliğe aday olan 22 yaşındaki Neslihan Ediş, Kosroff Malool Çemê Sînaniyê eserini seslendirdi. Sosyal medya hesabından paylaşım yapmasının ardından binlerce beğeni alan Ediş'in perfonmansı dinleyenleri kendisine hayran bıraktı.  Çocukluğundan bu yana klamlar söyleyen Neslihan Ediş, dengbejliğe olan hayranlığı ile biliniyor. Henüz 18 yaşındayken gazeteci Zeynep Turgut'a verdiği röportajda şunları dile getiriyor: "Ben çocukluğumdan beri klam söylüyorum. Benim klamlara olan özlemim ve sevgim her zaman farklı olmuştur. Ama eskiden beridir kadınların şarkı söylemesi ayıplandığı için ben de hep klamları gizli saklı dinler ve söylerdim. Aileme hiç bir zaman klam söylediğimi söylemedim. Ailem öğrendikten sonra sesimden çok etkilendi ve bana şarkı söylemem için destek verdiler. Ama sadece ailemin desteğinin yeterli olabileceğini düşünmüyordum. Okula gittiğimde hocalarım ‘sesin çok güzel gelecekte çok iyi bir dengbêj olabilirsin’ dediklerinde çok mutlu olmuş ve bundan güç almıştım. Daha sonra klam söylemem gerektiğine tam inancım oldu. Kendime ‘Ben yapabilirim’ dedim ve Eyşe Şan ile Meryem Xan'ların yolunda ilerlemek istedim. Hala ‘dengbêj sadece yaşlıların kültürüdür’ anlayışı var. Halbuki gençler de yapabilir. Bu şekilde yaklaşılmaması gerekiyor. Onu yaşatabilmek için genç dengbejleri yetiştirmek gerekiyor. Dengbêjlik kültürü kadınlar sayesinde bugünümüze kadar gelmiştir. Ölümsüz olan dengbej Eyşe Şan, Meryem Xan ve daha niceleri bu kültürün meşaleleridir. Ben de genç bir kadın olarak onların yolunda ilerlemek ve kadınların sesini, başarılarını ve yaşadıklarını klamlarla geleceğe taşımayı amaçlıyorum.  Kosroff Malool Çemê Sînaniyê klamını Neslihan Ediş'in sosyal medya hesabından paylaşması ile dinleyenleri kendisine hayran bıraktı.    Süryani sanatçı Kosroff Malool, seslendirdiği eseri 20 yıllık bir çalışma sonucunda ortaya çıkaran araştırmacı Zeynep Yaş eserin günümüzde dinlenmesini sağladı. Yaş'ın araştırmaları sonucunda, Malool'un başka kayıtlarına da ulaşıyor. Kayıtlar 1909 ile 1929 yılları arasında yapılmış.  Kosroff Malool 1884 yılında Diyabakır'da dünyaya geldi. Kosroff ve ailesi, 1893-94 yılları arasında Diyarbakır'da yaşarken, Cuma namazı çıkışında bazı Ermeni ve Süryanilerin müslüman esnafın dükkânlarını ateşe verdiği söylentileri çıkmıştı. Bu söylentiler üzerine müslüman halk, Ermeni ve Süryanilerin dükkânlarına saldırarak ateşe vermiştir. Bu olayların ardından, Diyarbakır Sur'daki o çarşıya Yanık Çarşı (Çarşiya Şewiti) denmiştir. Bazı Ermeni ve Süryani aileler bu olaylardan sonra bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştır. Kosroff daha sonra Musul'a gitmiş, burada ilk kayıtlarını yapmış ve ardından Halep'e geçmiştir. Halep'ten Marsilya'ya, oradan da 1904 yılında Amerika'ya giderek New Jersey'e yerleşmiştir. New Jersey'de bir meyve dükkânı açmış, 1908 yılında Hrepsme Malool ile evlenmiş ve Anton ile Edward adında iki erkek çocuğu olmuştur. 1913-1915 yılları arasında Süryani Ulusal Okul Derneği'nin başkanlığını yapmıştır. Kosroff, 1912 yılında 'Kürt Havası 1' adındaki ilk kaydını yapmıştır.[3] Besteleri Oriental Records ve Columbia Records tarafından kaydedilmiş ve eserleri 78 RPM taş plaklara basılmıştır. Kosroff Malool'un Çemê Sînaniyê klamının sözleri:  "hey malê  Çem û çmê Sînaniyê Ey yeman, ax xerabmal im hawar, Çem û çemê Sînaniyê  Kûl bikeve mala bavê xizaniyê Ax hewara xwedê delalî mala par vî çaxî çawabû  İsal dar û kulav hilanî çû şivaniyê  ax yar yar felekê  Lê lê vê êvarê ro çû nema li min ax yar yar felekê  hawar vê êvarê ro çû nema derket dila,rica têda nema hewara xwedê delalî mala par vî çaxa bû İsal dar û kulav hilanî çû şivaniyê  ax yar yar felekê" Haber Merkezi