Fotoğraf: NTV

Asopress - Irak’ın başkenti Bağdat'ta Türkiye ve Irak yetkilileri arasında düzenlenen ortak güvenlik toplantısından ilişkileri daha da ileri götürmek için görüşmeleri yoğunlaştırma kararı çıkarken, zirvenin ardından yayımlanan ortak bildiri ile Irak, PKK'yı ilk kez "yasaklı örgüt" olarak tanımladı.  

Irak Dışişleri Bakanlığı'nda düzenlenen güvenlik toplantısına Türkiye'den Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın katıldı.

Türkiye'nin Irak ile olan güvenlik iş birliğini daha fazla güçlendirmeyi hedefleyen toplantının son dönemde iki ülke arasında sıklaşan ziyaretlerin ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Irak’ta yeni bir operasyona işaret eden açıklamasının ardından yapılması açısından önem taşıyor.

Erdoğan 4 Mart'taki kabine toplantısından sonra "İnşallah bu yaz, Irak sınırlarımızla ilgili meseleyi kalıcı olarak çözüme kavuşturacağız. Irak-Suriye sınırları boyunca 30-40 kilometre derinliğinde güvenlik koridoru oluşturacağız" demişti.

ORTAK BİLDİRİDE NELERE İŞARET EDİLDİ?

Türkiye-Irak yetkilileri arasında dün gerçekleştirilen zirvenin ardından gece geç saatlerde Türkçe ve Arapça metinler üzerinde uzun saatler boyu çalışılan 7 maddelik ortak bir bildiri yayımlandı.

Bildirinin en önemli bölümü PKK’ya atıfta bulunulan beşinci maddesi oldu. Bu maddede her iki tarafın da "Irak’ın siyasi birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne" verdiği önemin vurgulandığı belirtilerek, şöyle denildi:

"Taraflar ayrıca, PKK'nın Türkiye ve Irak için güvenlik tehdidi teşkil ettiğinin altını çizmişler ve söz konusu örgütün Irak topraklarında mevcudiyet göstermesinin Irak Anayasası’nı ihlal ettiği anlamına geldiğini kayda geçirmişlerdir. Türkiye, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın Irak’ta yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan kararı memnuniyetle karşılamıştır. Taraflar, Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef alan örgüt ve uzantılarına yönelik alınması gereken önlemler konusunu istişare etmişlerdir."

Irak Ulusal Güvenlik Konseyi’nin kararı dün geceki ortak bildiri ile ilk kez kamuoyuyla paylaşıldı.

Ortak bildirinin bir diğer yeni unsuru birinci maddede yer verilen "ikili alandaki çeşitli sınamalar karşısında takınılacak ortak tutum" vurgusu olurken, bu husus güvenlik kaynaklarına göre PKK'ya karşı ortak mücadeleyi de içerebilir.

TÜRKİYE OPERASYONA MI HAZIRLANIYOR?

Türkiye'nin PKK ile mücadele amaçlı olarak Irak içerisinde 30-40 kilometre kadar derinliğe ulaşacak şekilde bir güvenlik koridoru açmak ve daha önce Suriye'deki operasyonlarla kurulan güvenli bölgenin bir benzerini oluşturmak istediği belirtiliyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Irak'ın kuzeyinde 2019 Mayıs ayından bu yana "Pençe" serisi harekatları gerçekleştiriyor. Erdoğan’ın bahsettiği son bir operasyonla Pençe serisinin hedefine ulaşmasının ardından tamamlanmasının planlandığı konuşuluyor.

Güvenlik birimlerinin değerlendirmelerine göre PKK Türkiye’ye yönelik saldırılarını Suriye ile Irak arasındaki koridoru kullanarak gerçekleştiriyor. Bu nedenle iki ülke arasındaki bağlantının koparılması ve Türkiye-Irak sınırının oluşturulan güvenlik koridoru ile güvenli kılınması önemli hedefler olarak gösteriliyor.

Suriye ile Irak arasındaki geçişkenliğe daha önce Hakan Fidan da dikkat çekmiş ve PKK'nın Sincar, Mahmur, Kandil ve Süleymaniye'nin yanı sıra birçok Irak köyünü işgal ettiğini söyleyerek, "örgütün Suriye ve Irak arasında sınırları yok sayarak kurduğu terör koridoruyla bu iki bölgeyi birleştirme arayışı içinde olduğunu" belirtmişti.

KALKINMA YOLU VE ENERJİ İŞ BİRLİĞİ

Bu arada iki ülke arasında son dönemde güvenlik alanındaki yakınlaşmayı besleyen iş birliği alanları olarak Kalkınma Yolu ve enerji iş birliği öne çıkıyor.

Irak açısından olduğu kadar Türkiye için de önemli görülen Kalkınma Yolu ile Doğu Asya ve Basra Körfezi ülkelerinden Irak'ın güneyinde inşa edilen Fav Limanı'na gelecek yüklerin önce Türkiye'ye, buradan da Avrupa'ya ulaştırılması planlanıyor.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, zirveye ilişkin iki gün önce yaptığı bilgilendirmede masada enerji konusunun da olduğunu söyleyerek Irak'taki doğalgaz kaynaklarının geliştirilmesi ve bunların uluslararası pazarlara sevk edilmesinin ele alınacağını kaydetmişti.

Irak-Türkiye petrol boru hattı bir süredir kapalı durumda. Ankara bu boru hattından sevkiyata başlanabileceğini Irak tarafına iletmiş durumda. Ancak Irak’ın kendi iç politik dengelerinin yanı sıra farklı nedenlerle sevkiyata başlama konusunda henüz hazır olmadığı belirtiliyor.

DW Türkçe