Fotoğraf: Sosyal Medya

Asopress - 17 Mart’ta İstanbul’da yapılan Newroz kutlamalarında Tunus asıllı sanatçı Emel Mathlouthi sahne alacaktı ama sanatçı havalimanından çıkışı geçiktirilince sahne alamamıştı. Mathlouthi 21 Mart'ta Diyarbakır'da yapılan Newroz kutlamalarında sahne aldı. Mathlouthi'nin Kürtçe müziğe olan ilgisi sadece dinleyicisi olmak değil. Sanatçı birçok konserinde Kürtçe şarkıları da seslendirdi.

Emel Mathlouthi, Emel olarak da bilinen Tunus asıllı Amerikalı şarkıcı-şarkı yazarı, müzisyen, aranjör ve yapımcıdır. Tunus Devrimi ve Arap Baharı için bir marş haline gelen protesto şarkısı “Kelmti Horra” ile ün kazandı. İlk stüdyo albümü de aynı adı taşıyan “Kelmti Horra”, 2012 yılında dünya çapında çıktı ve hem Arap köklerini hem de Batı etkisini bir araya getirdi. İkinci albümü “Ensen”, 2017 yılında elektronik müziği klasik müzikle harmanladı. 2019’da yayınlanan “Everywhere We Looked Was Burning” adlı albümünde tüm şarkı sözlerini İngilizce olarak seslendirdi. 2020’de “Holm” adlı şarkısının videosu, Tunus Arapçası ile seslendirdiği bir versiyonuyla birkaç ay içinde milyonlarca kez izlendi. Emel Mathlouthi, müzik kariyeri boyunca Tricky, Valgeir Sigurðsson, Steve Moore ve Vitalic gibi diğer sanatçılarla da işbirliği yaptı.

Emel Mathlouthi şarkı söylemeye ve oyunculuğa 8 yaşında memleketi Tunus'un bir banliyösünde başladı. İlk şarkısını 10 yaşındayken yazdı. Güçlü vokal kapasitesini 15 yaşındayken keşfetti, çevresi tarafından cesaretlendirildi ve 90'ların büyük pop şarkıcılarından ilham aldı. Bir süre sonra heavy metal ve gotik müziğe güçlü bir sığınak buldu ve 19 yaşındayken Tunus'taki bir üniversitede ilk metal grubunu kurdu. Birkaç yıl sonra grup arkadaşı ona "The Boxer" şarkısını çaldıktan sonra Joan Baez 'in sesinden ve fikirlerinden derinden etkilenerek gruptan ayrıldı ve "Ya Tounes Ya Meskina" ("Zavallı Tunus") gibi fırsat eşitsizliğinden ve yurttaşların ilgisizliğinden duyduğu hayal kırıklığını keşfederek politik şarkılar yazmaya başladı. 2006 yılında Prix RMC Moyen-Orient Musique yarışmasında finalist oldu.  2008 yılında Tunus hükümeti şarkılarını radyo ve televizyondan yasaklayınca Paris, Fransa'ya taşınmaya karar verdi. Tunus'taki yayınlardan yasaklanmasına rağmen Fransa'daki canlı performanslarının bootlegleri Tunus'ta internette dolaştı. Mohamed Bouazizi 'nin ölümünden sonra Joan Baez'in "Here's To You" şarkısının Arapça bir versiyonunu ona ithaf etti.

2011 yılının başlarında Habib Burgiba Bulvarı'nda protestoculara "Kelmti Horra" şarkısını söylerken kaydedildi ve viral bir video haline geldi.

Emel Mathlouthi ilk albümü Kelmti Horra'yı Ocak 2012'de yayınladı. Albüm eleştirmenlerin beğenisini kazandı. The Guardian, beş üzerinden dört yıldız verdiği eleştirisinde albümü Arap kökleri ile batı müzik formlarını bir araya getirdiği için övdü. Albüm Joan Baez, Massive Attack ve Björk'ten etkilendi. Politik farkındalığa sahip bir müzisyen olarak albümdeki şarkılar, Emel'in Tunus hakkında tanık olduğu her türlü adaletsizliği dile getirdi. İnsanlık ve daha iyi bir dünya hakkında şarkılar söylerken, bu albümün başarısı onun dünyanın farklı yerlerinde çok daha fazla insana ulaşmasını sağladı.

Emel Mathlouthi, Temmuz 2023'te İsrail tarafından ilhak edilen Doğu Kudüs'ün yanı sıra İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da yer alan Beytüllahim ve Ramallah'ta konser verdi. Tunus BDS hareketi tarafından İsrail işgalini normalleştirmekle suçlandı. Sonuç olarak, Hammamet festivali kendisine haber vermeden Tunus'taki konserini iptal etti. Mathlouthi Instagram hesabından yaptığı açıklamada konserlerinin ne BDS ne de İsrail'in Akademik ve Kültürel Boykotu için Filistin Kampanyası'nın kurallarıyla "hiçbir şekilde çelişmediğini" söyledi. Mathlouthi'yi konser vermesi için davet eden Birzeit Üniversitesi Edward Said Ulusal Müzik Konservatuarı Genel Müdürü Suhail Khoury, "yaptığı şey için kınanmamalı, takdir edilmeli... Olağanüstü bir performans sergiledi, muhtemelen Filistin'in şimdiye kadar gördüğü en iyi performanslardan biriydi."

Mathlouthi’nin Kürt müziğine ilgisi uzun yıllar öncesine dayanıyor. Tunus’lu sanatçı bir çok konserinde Kürtçe 'Ahmedo' parçasını okudu. 10 Ekim 2023’te İstanbul Atatürk Kültür Merkezinde verdiği konserde Civan Haco’nun 'Hey Dilbere' adlı şarkısını seslendirdi.

Kültür Servisi