Fotoğraf: Sosyal Medya

Asopress - Birleşmiş Milletler araştırma heyetinin hazırladığı raporda, İran İslam Cumhuriyeti'nin Eylül 2022'de Jina Emini'nin ölümüne yol açan "fiziksel şiddetten" ve protestoların bastırılması sırasında işlenen insanlığa karşı suçlardan sorumlu olduğu belirtildi.

"Ahlak polisinin kadınlara zorunlu başörtüsü uygulaması sırasında uyguladığı şiddet örneklerine ve kanıtlarına dayanarak heyet, Emini'nin ölümüne yol açacak şekilde fiziksel şiddete maruz kaldığı kanaatindedir" diye ekledi.

22 yaşındaki Emini, İran'ın zorunlu başörtüsü yasasını ihlal ettiği iddiasıyla Ahlak Polisi tarafından tutuklandıktan sonra 16 Eylül 2022'de öldü.

İranwire’nin haberine göre, 8 Mart'ta yayınlanan raporda ayrıca yetkililerin Emini'nin ölümünden sonra patlak veren protestoları bastırmak için "gereksiz ve orantısız öldürücü güç kullanımına" başvurduğu belirtildi.

Raporda, "Heyet, ciddi insan hakları ihlalleri, insanlığa karşı suçlar, özellikle de cinayet, hapis, işkence, tecavüz ve diğer cinsel şiddet, zulüm, zorla kaybetme ve diğer insanlık dışı eylemler tespit etti," denildi. 

Ayrıca İran güvenlik güçlerinin aylarca süren ayaklanma sırasında tutuklulara cinsel saldırıda bulunduğunun tespit edildiği belirtildi.

Raporda, "Güvenlik güçleri korku yaymak, kadınları, erkekleri, çocukları aşağılamak ve cezalandırmak için cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete bağlı sosyokültürel damgalamadan yararlandı" denildi.

BM raporu, İran güvenlik güçlerinin göstericilere karşı "yakın bir ölüm veya ciddi yaralanma tehdidinin bulunmadığı durumlarda" pompalı tüfek, saldırı tüfeği ve hafif makineli tüfek kullandığını, "böylece hukuka aykırı ve yargısız infazlar gerçekleştirdiğini" ortaya çıkardı.

Aynı zamanda protestocuların kasıtlı olarak gözlerinden vurulduğuna da rastlandı.

Doktorlar, yalnızca Tahran ve Kürdistan'da en az 580 protestocunun bir veya iki gözünü kaybettiğini tahmin ediyor. Ülke genelinde gerçek rakamlar çok daha yüksek.

BM raporunda, "Misyon, bu tür yaralanmaların caydırıcı etkisine dikkat çekiyor; zira bunlar kurbanları kalıcı olarak işaretliyor, aslında onları protestocu olarak damgalıyor."

Emini'nin ölümü İran'da Jin, Jiyan, Azadi (Kadın, Yaşam, Özgürlük) hareketini ateşledi ve ülke çapında aylarca süren protestolara yol açtı. Güvenlik güçlerinin ardından gelen baskılarda 500'den fazla kişi öldürüldü ve aralarında düzinelerce avukatın da bulunduğu 20.000'den fazla kişi hukuka aykırı bir şekilde gözaltına alındı.

Taraflı yargılamaların ardından yargı, protestoculara idam cezası da dahil olmak üzere katı cezalar verdi.

İran İslam Cumhuriyeti şu ana kadar en az dokuz genç protestocuyu idam etti.

Dış Haberler